آرماتور گذاری به معنی قرار دادن تیرآهن یا فولاد در داخل بتن است که به منظور افزایش مقاومت و پایداری سازه استفاده می‌شود. آرماتور گذاری در اصطلاحات ساختمانی به عنوان یکی از مراحل اصلی ساخت و ساز تلقی می‌شود.
در فرآیند آرماتور گذاری، قطعات فولادی به شکل تیرآهن‌های مستطیل یا گرد در داخل قالب بتن قرار داده می‌شوند. این قطعات فولادی در اثر بارگذاری‌های خارجی به عنوان ستون‌ها، بالکن‌ها، برج‌ها، پل‌ها و سایر سازه‌های بتنی به کار می‌روند.
آرماتورها برای افزایش مقاومت و پایداری سازه بکار می‌روند. هدف اصلی آرماتور گذاری، ایجاد اتصال قوی بین فولاد و بتن است. به طور کلی، هنگامی که بتن بارگذاری می‌شود، قسمت‌هایی از بتن فشار می‌بینند و قسمت‌های دیگر طولانی می‌شوند. با قرار دادن آرماتورها در داخل بتن، مقاومت سازه به شکل قابل توجهی افزایش می‌یابد، زیرا آرماتورها باعث شکل‌پذیری یکنواخت بتن می‌شوند و نیروی کششی را که بتن به خوبی پاسخ نمی‌دهد، جذب می‌کنند.
علاوه بر افزایش مقاومت سازه، آرماتورها به عنوان یک راه حل برای کنترل ترکیدگی بتن نیز بکار می‌روند. زمانی که بتن در برابر بارگذاری خمشی قرار می‌گیرد، ترکیدگی در سطح مقطع سازه شکل می‌گیرد. با قرار دادن آرماتورها در این مناطق، ترکیدگی به شکل قابل توجهی کاهش می‌یابد.
آرماتورها می‌توانند به صورت نوارهای مسطح، گرد و مربعی شکل با قطر‌های مختلف بوده و همچنین به صورت شبکه‌هایی از تیرآهن‌ها نیز قرار داده می‌شوند. در انتخاب نوع و ابعاد آرماتورها، عواملی مانند نوع سازه، میزان بارگذاری، اندازه مقطع بتن و نیز اطلاعات مربوط به خواص مکانیکی مواد مورد استفاده در ساخت سازه مد نظر قرار می‌گیرند.
در فرآیند آرماتور گذاری، توجه به جزئیات و اجرای صحیح آن بسیار حائز اهمیت است. به عنوان مثال، باید توجه شود که آرماتورها به دور از سطح بتن قرار گیرند، به صورت مستقیم و در جهت صحیح در داخل قالب قرار بگیرند و از هم فاصله مناسبی داشته باشند. همچنین، پایه‌هایی که برای قرار دادن آرماتورها در داخل قالب استفاده می‌شوند، باید برای جلوگیری از حرکت آرماتورها در داخل قالب بتن، به صورت مناسب طراحی شده باشند.
در کل، آرماتور گذاری به عنوان یکی از مهمترین مراحل ساخت سازه‌های بتنی، برای افزایش مقاومت و پایداری استفاده می‌شود. بنابراین، اجرای صحیح آرماتور گذاری از اهمیت بسیاری برخوردار است و هرگونه خطا در این مرحله می‌تواند تاثیر بسیاری بر عملکرد سازه داشته باشد.
علاوه بر این، برای اطمینان از اجرای صحیح آرماتور گذاری و عملکرد صحیح سازه، نیاز به کنترل کیفیت و بازرسی داریم. بازرسی آرماتور گذاری می‌تواند در دو مرحله قبل از بتن‌ریزی و بعد از بتن‌ریزی صورت گیرد. در مرحله قبل از بتن‌ریزی، بازرسی شامل بررسی ابعاد و موقعیت آرماتورها و همچنین کیفیت سطح آرماتورها است. در مرحله بعد از بتن‌ریزی، بازرسی شامل بررسی سیستم‌های تثبیت و نگهداری آرماتورها، وجود ترکیدگی‌های بتن و همچنین کیفیت بتن می‌باشد.
در نهایت، آرماتور گذاری یکی از مهمترین عوامل برای افزایش مقاومت و پایداری سازه‌های بتنی است. با اجرای صحیح آرماتور گذاری و کنترل کیفیت مناسب، می‌توان از کاهش خطر ترکیدگی بتن و افزایش مقاومت و پایداری سازه‌های بتنی بهره برد.
حفظ کیفیت آرماتور در زمان حمل و نقل و نصب، برش دادن، ایستادن و اجرای کار از اهمیت بالایی برخوردار است. برای رسیدن به این هدف، بهتر است تمامی قطعات آرماتور را قبل از نصب بررسی کنید و به مشخصات مورد نظر توجه کنید. همچنین، برای جلوگیری از تغییر موقعیت یا خم شدن در زمان نصب، آرماتورها را باید به نحوی محکم و سفت به هم بست و اتصال داد.
در انتها، برای جلوگیری از خطرات احتمالی، لازم است که تمامی کارگران مسئول انجام کارهای مربوط به آرماتورگذاری دارای مهارت و تجربه کافی باشند و از تجهیزات و لوازم ایمنی مورد نیاز بهره مند شوند. همچنین، تمامی قوانین و مقررات مربوط به ایمنی و سلامت کار رعایت شود تا هیچگونه صدمه جانی یا مالی به هیچ یک از کارکنان یا تجهیزات و تاسیسات ایجاد نشود.
مناسب‌ترین نوع آرماتور برای پروژه شما چیست؟
با توجه به نیاز پروژه، به طور کلی یکی از دو نوع آرماتور به کار می‌رود: آرماتور صنعتی یا آرماتور دوختی. در ادامه، بررسی مختصری از هر یک ارائه می‌شود:
- آرماتور صنعتی: به عنوان آرماتور معمولی شناخته می‌شود و در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی به کار می‌رود. این نوع آرماتور از طریق تولید کنندگان بزرگ صنعتی به بازار عرضه می‌شود و به طور معمول در قطر‌های 8 تا 40 میلی‌متر و در اندازه‌های مختلف عرضه می‌شود.
- آرماتور دوختی: به عنوان آرماتور سفارشی شناخته می‌شود و برای پروژه‌هایی با نیازهای خاص استفاده می‌شود. در این نوع آرماتور، دو میله آرماتور با قطر‌های مختلف به یکدیگر متصل می‌شوند و به عنوان یک تکه آرماتور مورد استفاده قرار می‌گیرند.
نوع آرماتور مناسب برای هر پروژه، بسته به نوع سازه، بارگذاری و شرایط زیستی متفاوت است. در حقیقت، هر نوع آرماتور خاصیت‌های خود را دارد که برای کاربردهای خاص مناسب هستند. به عنوان مثال، آرماتورهای فولادی با سطح مسطح برای استفاده در بستر بتنی سازه‌ها مناسب هستند و آرماتورهای فولادی چهارچوبی برای استفاده در پل‌ها و سازه‌هایی با بارگذاری پویا مناسب هستند.
علاوه بر نوع آرماتور، قطر آن هم مهم است. قطر آرماتورهای استفاده شده باید مطابق با استانداردها و مشخصات پروژه باشد. همچنین، در نظر گرفتن شرایط زیستی پروژه، نوع آرماتور انتخابی را می‌تواند تحت تاثیر قرار دهد. برای مثال، در محیط‌های خورنده مانند مناطق ساحلی، آرماتورهای استیل یا فولادی ضد زنگ با پوشش مناسب می‌توانند بهترین انتخاب باشند.
در نهایت، توصیه می‌شود که برای انتخاب مناسب‌ترین نوع آرماتور برای پروژه، با مهندسان مشاور و متخصصان صنعت ساختمان مشورت کنید و با توجه به شرایط پروژه و نیازهای آن، نوع و قطر آرماتور مناسب را انتخاب کنید.
